Kto nie brał udziału w II wojnie światowej?

W czasie II wojny światowej wiele krajów na całym świecie zaangażowało się w walkę, a ich mieszkańcy musieli stawić czoła trudom i zagrożeniom wojennym. Jednak warto zauważyć, że nie wszyscy państwo brali udział w tym globalnym konflikcie. W tym artykule przyjrzymy się kilku krajom, które pozostały neutralne i nie wzięły udziału w II wojnie światowej.

Szwajcaria

Szwajcaria była jednym z niewielu państw europejskich, które zachowały neutralność w trakcie II wojny światowej. Choć otaczające ją kraje zostały zaangażowane w konflikt, Szwajcaria zdołała uniknąć ataku ze strony Niemiec i innych państw walczących. Istotnym czynnikiem wpływającym na tę sytuację był fakt, że Szwajcaria posiadała dobrze rozwinięte siły zbrojne, a jej teren był trudny do zdobycia. Dodatkowo Szwajcaria była również znana jako miejsce, w którym często organizowano ważne międzynarodowe konferencje, a to z pewnością wpłynęło na jej status neutralności.

Szwajcarski rząd czujnie obserwował sytuację w Europie u progu II Wojny Światowej. Celem polityki neutralności było zapewnienie stabilności politycznej i gospodarczej kraju. Dlatego decyzja o pozostaniu poza konfliktem została podjęta po dokładnej analizie ryzyka oraz zysków. Mieszkańcy Szwajcarii popierali tę postawę, mając świadomość, że wejście do walki mogło zniszczyć wiele tego, co zostało zbudowane w ciągu poprzednich dekad. Jednocześnie jednak Szwajcaria, pozostając neutralna, w miarę możliwości starała się niesienie pomocy poszkodowanym przez wojnę.

Portugalia

Portugalia była kolejnym państwem, które nie uczestniczyło bezpośrednio   w II wojnie światowej. Choć kraj rządzony przez dyktatora Antonio Salazara utrzymywał stosunki dyplomatyczne zarówno z państwami Osi, jak i aliantami, to nie wziął udziału w walkach. Portugalia miała duże zależności gospodarcze od Wielkiej Brytanii, a fakt ten wpłynął na jej decyzję o pozostaniu neutralną.

Portugalska gospodarka była ściśle powiązana z Wielką Brytanią, z uwagi na handel winami portugalskimi i węglem brytyjskim. Decyzja o dołączeniu do wojny po stronie państw osi czy aliantów zapewne spowodowałaby bojkot portugalskich produktów przez drugą ze stron konfliktu, co mogłoby mieć bardzo negatywne skutki dla gospodarki. Portugalia proklamowała więc postawę “całkowitej powściągliwości” a celem było zachowanie neutralności i uniknięcie bezpośredniego zaangażowania w II wojnę światową.

Pomimo to, Portugalia pozwoliła aliantom wykorzystywać porty na Azorach jako bazy wsparcia konwojów transatlantyckich. Decyzja ta była jednak ukrywana przed Niemcami, gdyż Portugalia wolała unikać gwałtownych reakcji ze strony państw Osi. Terytoria zamorskie Portugalii były ważne z punktu widzenia kontroli nad Atlantykiem i ruchami aliantów.

Szwecja

Szwecja była jednym z krajów, które zachowały neutralność w czasie II wojny światowej. Chociaż sąsiednia Norwegia została zaatakowana przez Niemcy, Szwecja uniknęła bezpośredniego konfliktu.  

Szwedzki rząd podjął zdecydowane kroki w celu zachowania i utrwalenia neutralności kraju. Już we wczesnych latach wojny rząd zabiegał o utrzymanie równowagi pomiędzy interesami walczących stron. Prowadzono aktywny handel zarówno z państwami osi jak i aliantami, dążąc do zachowania podstawowych dostaw surowców. Jednocześnie Szwecja, kierując się humanitarnymi pobudkami, zezwoliła na przejazd tysięcy uchodźców przez swoje terytorium.  

Należy podkreślić, iż Szwecja, pomimo dążenia do zachowania neutralności, dostarczała Niemcom strategicznych surowców takich jak żelazo i wolfram. Wprawdzie transakcje te umożliwiały Szwecji zachowanie samodzielności i niezależności, lecz budziły zrozumiałe kontrowersje wśród aliantów. Mimo to, cały czas przestrzegając zasad prawa międzynarodowego oraz dążąc do minimalizacji strat, rząd szwedzki starał się pozostać bezstronny i niezależny.

Irlandia

Irlandia była kolejnym krajem, który nie brał udziału w II wojnie światowej. Choć sąsiadująca Wielka Brytania była zaangażowana w konflikt, Irlandia pozostała neutralna. Decyzja ta wynikała z kilku czynników.  

Irlandia ogłosiła neutralność w 1937 roku, kiedy proklamowała się republiką, oficjalnie urywając więzi z Wielką Brytanią. Był to ważny symbol niezależności po latach walki o wolność od brytyjskich rządów. Stanowisko neutralności cieszyło się poparciem obywateli, którzy nie chcieli angażować się w wojnę. Rząd irlandzki uznał, że  zwłaszcza w czasach wewnętrznych trudności gospodarczych należy skupić się na rozwiązywaniu problemów krajowych.  

Irlandczycy podjęli wiele działań w celu utrzymania neutralności. Wprowadzono zakaz importu i eksportu z wyjątkiem towarów pierwszej potrzeby oraz zaostrzono kontrolę graniczną, aby ograniczyć przemyt i szpiegostwo. Biorąc pod uwagę bliskie sąsiedztwo z Wielką Brytanią, utrzymanie bezstronności wymagało dyscypliny i zdecydowanych działań, które jednakże pozwoliły Irlandii  uniknąć strat związanych z bezpośrednim udziałem w wojnie.

Watykan

Ostatnim podmiotem, który nie brał udziału w II wojnie światowej, był Watykan. Państwo Stolicy Apostolskiej utrzymywało neutralność wobec konfliktu i nie angażowało się w żadne działania zbrojne.

Papież Pius XII konsekwentnie podtrzymywał decyzję o bezstronności i neutralności Stolicy Apostolskiej wobec toczącego się dramatu wojny. Uważał, iż rola Watykanu powinna się sprowadzać do apelu o pokój, mediacji pomiędzy walczącymi stronami oraz niesienia pomocy humanitarnej poszkodowanym. Dlatego też Wyższy Hierarcha Kościoła prowadził usilne starania dyplomatyczne, zmierzające do pojednania między narodami. Watykan stał się także nieformalnym azylem dla uchodźców, którym służono schronieniem i pocieszeniem w czasie trudnej próby.

Działania humanitarne papieża oraz powściągliwa postawa neutralności Stolicy Świętej spotkały się z uznaniem zarówno wśród aliantów, jak i przywódców państw osi. Pomimo wielu trudności i niebezpieczeństw, papież nie zrezygnował z misji ograniczającej się do apelu o pokój i łagodzenia cierpień, co stanowi nie zapomniane świadectwo siły wiary w najcięższych czasach.