Czy wolontariat to praca?

Wolontariat jest formą zaangażowania społecznego i przejawem bezinteresownej pomocy innym ludziom lub instytucjom. Nie jest jednak traktowany jako wykonywanie pracy zawodowej i podlega innym regulacjom prawnym.

Definicja wolontariatu i pracy

Wolontariat to dobrowolna i nieodpłatna działalność na rzecz innych osób lub organizacji, wykonywana w wolnym czasie. Wolontariusz nie otrzymuje wynagrodzenia za swoją pracę. Motywacją do podjęcia wolontariatu jest chęć niesienia pomocy, zdobycia nowych umiejętności lub po prostu poczucie satysfakcji z robienia czegoś pożytecznego dla innych.

Praca natomiast jest świadczeniem wykonywanym osobiście za wynagrodzeniem na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej lub w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Praca ma charakter zarobkowy i zawodowy. Jest wykonywana w wymiarze czasu określonym przez pracodawcę.

Różnice między wolontariatem a pracą

Najważniejsze różnice między wolontariatem a pracą to:

• Brak wynagrodzenia – wolontariusz nie otrzymuje wynagrodzenia ani żadnych innych korzyści materialnych z tytułu swojej działalności. Pracownik otrzymuje wynagrodzenie za pracę.
• Dobrowolność – wolontariat opiera się na zasadzie dobrowolności. Nie ma przymusu świadczenia tego typu usług. Wykonywanie pracy ma charakter obowiązkowy wynikający z umowy.
• Swoboda wyboru – wolontariusz sam decyduje kiedy, gdzie i w jakim zakresie chce pomagać. Pracownik podlega poleceniom przełożonego i musi stawiać się w pracy o określonej porze.
• Czas pracy – wolontariusz poświęca tyle czasu, ile sam uzna za stosowne. Czas pracy pracownika jest ściśle określony w umowie.
• Odpowiedzialność – wolontariusz ponosi ograniczoną odpowiedzialność, najczęściej tylko za działania zamierzone. Pracownik jest w pełni odpowiedzialny za wykonane zadania.

Podobieństwa między wolontariatem a pracą

Mimo wielu różnic wolontariat i praca mają też pewne cechy wspólne:

• Oba polegają na świadczeniu określonych usług czy wykonywaniu konkretnych zadań.
• Zarówno wolontariusz, jak i pracownik muszą wykazać się odpowiednimi kompetencjami i umiejętnościami, by dobrze wykonać powierzone im obowiązki.
• Wolontariusz, podobnie jak pracownik, zobowiązuje się do przestrzegania ustalonych zasad obowiązujących w danej organizacji.
• Od wolontariusza również wymaga się sumienności, zaangażowania i dyscypliny w działaniu. Te cechy są oczekiwane także od pracowników.
• Zarówno wolontariusz, jak i pracownik mogą nabywać nowe umiejętności i doświadczenie dzięki wykonywanej pracy.

Wolontariat a wykonywanie obowiązków zawodowych

Wolontariat może być traktowany jako uzupełnienie pracy zawodowej. Wiele osób angażuje się w wolontariat w swoim miejscu pracy w ramach społecznej odpowiedzialności biznesu. Firmy wspierają pracowników, którzy poświęcają swój czas i umiejętności, by pomagać innym.

Różnice w traktowaniu wolontariatu i pracy zawodowej w ramach jednej firmy:

• Wolontariat odbywa się najczęściej poza standardowymi godzinami pracy.
• Wolontariusz nie otrzymuje dodatkowego wynagrodzenia z tytułu działalności społecznej.
• Wolontariat nie wpływa na awans zawodowy czy premie pracownicze.
• Firma nie ma prawa zobowiązać pracownika do wolontariatu.

Status prawny wolontariusza

Wolontariusz nie jest traktowany jako pracownik, więc nie przysługują mu takie prawa, jak:

• Prawo do minimalnego wynagrodzenia
• Płatny urlop wypoczynkowy
• Ochrona przed bezpodstawnym zwolnieniem
• Odszkodowanie za nieszczęśliwe wypadki przy pracy

Wolontariusz ma prawo do:

• Ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków
• Pokrycia kosztów podróży służbowych i diet
• Uzyskania pisemnego zaświadczenia o wykonanym wolontariacie
• Otrzymania referencji lub opinii o wykonanej pracy

Wolontariat a motywacja do działania

Co motywuje ludzi do podejmowania wolontariatu?

Nieodpłatność

Wolontariusze nie oczekują wynagrodzenia za swoją pracę. Robią to z poczucia misji i potrzeby pomagania innym. Są zmotywowani chęcią działania na rzecz konkretnych osób, grup społecznych czy idei.

Satysfakcja z pomagania

Dla wielu osób największą motywacją jest radość i satysfakcja, jaką daje pomoc potrzebującym. Wolontariusze lubią być potrzebni i robić coś pożytecznego dla innych.

Rozwój osobisty

Poprzez wolontariat można rozwijać swoje umiejętności i kompetencje, zdobywać nowe doświadczenia, uczyć się odpowiedzialności. To wszystko sprzyja osobistemu rozwojowi.

Podsumowując, wolontariat i praca zawodowa różnią się pod wieloma względami. Jednak obie te formy aktywności dają satysfakcję i pozwalają rozwijać się. Wolontariusze kierują się głównie chęcią niesienia pomocy. Ich bezinteresowne zaangażowanie zasługuje na uznanie i szacunek.